Dat er in de zorgsector sprake is van een hoge werkdruk en personeelstekorten is geen verrassing. Maar, uit onderzoek van PGGM&CO blijkt nu dat zorgmedewerkers ook nog eens slecht slapen. Hierdoor rusten ze onvoldoende uit, terwijl een goede nachtrust van essentieel belang is om overdag optimaal te kunnen functioneren.

Ruim 1000 zorg- en welzijnsmedewerkers hebben meegewerkt aan het onderzoek. In 2021, tijdens de coronacrisis, gaf 33 procent van de zorgmedewerkers aan dat ze moeite hadden met een goede nachtrust. Momenteel is dat percentage opgelopen naar 46 procent. Dat betekent dat bijna de helft van de ondervraagden slaapproblemen ervaart.

Te hoge werkdruk en financiële zorgen

Voornamelijk zorgmedewerkers jonger dan 40 jaar slapen slecht. De meest genoemde oorzaak voor het slaapgebrek is de hoge werkdruk in de zorgsector, maar ook maakt deze groep “jonge” werknemers zich meer zorgen over de financiële situatie ten opzichte van oudere werknemers.

Goed slapen is van cruciaal belang voor een goede gezondheid en optimale invulling van een werkdag. Een gebrek aan slaap heeft duidelijke gevolgen voor de dagelijkse activiteiten. Onder medewerkers met slaapproblemen worden vermoeidheid en lusteloosheid het meest opgemerkt (70%), maar ook vergeetachtigheid (42%) en snelle prikkelbaarheid (33%) worden vaak genoemd als symptomen van een slechte nachtrust.

Maak slaapproblemen bespreekbaar

Twee derde van de medewerkers heeft zijn of haar slaapproblemen besproken met collega’s of leidinggevende(n). Meer dan de helft geeft aan dat het helpt om slaapproblemen bespreekbaar te maken, omdat de persoon in kwestie dan merkt dat hij of zij niet de enige is.

De gevolgen van onregelmatige diensten

Uit het onderzoek blijkt dat 25 procent van het zorgpersoneel in verpleeg- en verzorgingstehuizen, ziekenhuizen en de gehandicaptenzorg, onregelmatige diensten beschouwt als een factor die bijdraagt aan hun slaapproblemen. Irma Leijten, slaapexpert bij Hallo Slaap, heeft hier een logische verklaring voor. Volgens haar komt het door ons bioritme: “Ons systeem werkt volgens een dag- en nachtritme. Als je dat doorbreekt wordt, zorgt dat voor minder goede slaap. Uit eerdere onderzoeken blijkt dat mensen met wisselende diensten zoals nachtdiensten 1 tot 1,5 uur minder slapen per etmaal.”

Rust is het sleutelwoord

Maar hoe kunnen zorgmedewerkers, die ook nachtdiensten draaien, er dan toch voor zorgen dat ze genoeg rust krijgen? “Mensen in de zorg willen altijd zorgen. Dat zit in ze en dat maakt ook dat ze hun werk niet snel los zullen laten. Onder werktijd is dit natuurlijk heel mooi maar ook na werk zijn ze die zorgzame persoon waardoor ze altijd klaar willen staan voor een ander. Belangrijk is om jezelf rust te gunnen, ook overdag tijdens je werk. Even een rondje lopen, een tijdschrift lezen, lunchen. Gun jezelf die momenten. De eerste reactie die ik krijg als ik dit vertel is dat er geen tijd is. Dat snap ik ook en toch is het belangrijk, voor je eigen mentale en fysieke fitheid. Maak ook dit bespreekbaar met collega’s en leidinggevende.”

Auteur: redactie Zuster Jansen