AI in de zorg is – net als in de hele maatschappij – in opmars. AI staat voor ‘Artificial intelligence’, de Engelse benaming voor kunstmatige intelligentie. Wat is AI in de zorg precies? Hoe en waar wordt het al gebruikt? Is het niet gevaarlijk om in de zorg – waar menselijk contact juist zo belangrijk is – steeds meer op computers te vertrouwen? We zochten het voor u uit.
Weer leren om het huishouden zelf te doen?
In Denemarken is het al normaal. Nederland is er nu mee aan het experimenteren: hulpbehoevende ouderen trainen om weer zelfredzaam te worden. Met als doel: langer thuis wonen én minder uren zorg van zorgverleners.
Het idee is eenvoudig: ouderen worden in korte tijd intensief getraind. Bijvoorbeeld om weer zelf het huishouden te doen. Maar ook weer zelf te douchen, zelf koken en leuke dingen zoals hobby’s. Hoe? Met de inzet van handige hulpmiddelen en slimme handelingen.
Wat is lewy body dementie?
Lewy body dementie is één van de vele vormen van dementie. Het wordt veroorzaakt door ongewone ophopingen van eiwitten in de hersenen (‘lewy bodies’). Die zorgen ervoor dat hersencellen beschadigd raken. Het is een veelvoorkomende vorm: in 15% van de dementiegevallen gaat het om lewy body.
Dementie in de laatste dagen: enkele adviezen
Hoe gaat u met iemand met dementie om in de laatste dagen? Hoe maakt u het hem/haar zo comfortabel mogelijk? En hoe zorgt u ervoor dat u in alle rust afscheid van elkaar kunt nemen?
Die vragen proberen we hieronder te beantwoorden. We hebben geen panklare antwoorden. Maar kunnen u wel adviezen geven, suggesties doen, vanuit onze expertise.
Besef dat er een einde komt aan een lange, intensieve periode
Zodra iemand met dementie/Alzheimer gediagnosticeerd wordt, gaat hij/zij de zogenaamde palliatieve fase in. Oftewel: de fase waarin zorg niet meer gericht is op genezing (want dat is niet meer mogelijk), maar op verzachting of verlichting van zijn/haar klachten.
Vaak wordt gedacht dat het dan ook om de laatste dagen van iemands leven gaan. Maar dat is lang niet altijd zo: de palliatieve fase bij dementie kan wel 6 tot 8 jaar duren.
Dat is dus een lange periode, waarin heel veel is veranderd. Niet alleen in het leven van uw naaste met dementie, ook in uw eigen leven. Veranderingen die bij de meesten gepaard gaan met verdriet, rouw, onzekerheid en angst.
Nu is uw naaste in de terminale fase gekomen: echt de laatste maanden/dagen van zijn/haar leven. Straks is hij/zij er niet meer. Dat betekent dat uw leven ook weer een enorme verandering ondergaat.
U heeft waarschijnlijk veel voor uw naaste met dementie gezorgd. Al jarenlang. Die zorg valt straks weg. Neem alle tijd om dat te beseffen, en om u aan te passen. Niemand kan na zo’n lange, intensieve periode direct weer door met het eigen leven.
Praat er zo veel mogelijk over met uw naasten. Zoek professionele, psychologische hulp als u daar behoefte aan heeft. Zodat u niet vastloopt.
Maak het uw naaste zo gemakkelijk mogelijk
Het laatste stadium van dementie is voor uw naaste moeilijk. Hij/zij begrijpt niet meer wat er gebeurt. Dat zorgt vaak voor veel onrust. Bovendien kan hij/zij last hebben van heftige emoties als angst, of fysieke pijn.
Zorgprofessionals met deskundigheid in dementie kunnen daarbij een wereld van verschil maken. Zij weten precies wat ze moeten doen om het uw naaste zo gemakkelijk mogelijk te maken.
Doe een beroep op hen! Dat kan ook vanuit de particuliere thuiszorg: dan huurt u zelf een deskundige in.
Wanneer uw naaste comfortabel is, of geen last heeft van onrust omdat hij/zij verdoofd is, kunt u ook afscheid nemen in een zo rustig mogelijke omgeving.
Maak het uzelf zo gemakkelijk mogelijk
Het is prettig als de laatste dagen van uw naaste ook voor u zo rustig mogelijk verlopen. Zodat u afscheid kunt nemen op de manier die u wilt. Als u dan alleen maar bezig bent met mantelzorg, kan dat misschien niet.
Misschien wilt u juist de zorg in de laatste dagen. Omdat dat voor u de beste manier is om waardig afscheid te nemen van uw naaste. In dat geval kunt u dit advies natuurlijk totaal negeren.
Desalniettemin: denk erover na hoe u afscheid wilt nemen. En wat u daarbij nodig heeft. Schakel hulp in als u dat nodig heeft.
Particuliere thuiszorg bij dementie
Zuster Jansen is een particuliere thuiszorgorganisatie. Bij ons kunt u precies de hulp inroepen die u zoekt tijdens de laatste dagen van uw naaste met dementie.
Wat is vasculaire dementie?
Vasculaire dementie is één van de vele vormen van dementie. Het wordt veroorzaakt door problemen met de doorbloeding in de hersenen. Daardoor ontstaat vaatschade, wat leidt tot hersenbeschadiging. Ongeveer 16% van de dementerenden heeft in hoofdzaak vasculaire dementie. Meestal komt deze vorm in combinatie met andere soorten dementie voor. Vasculaire dementie wordt ook wel ‘multi-infarct’ dementie genoemd.
Medicijn tegen dementie
Is er een medicijn tegen dementie? Helaas, nog niet. Er zijn nu géén medicijnen die dementie vertragen. Laat staan genezen.
Er is wél hoop: nieuwe medicijnen tegen dementie zijn volop in ontwikkeling. En er zijn al middelen die de symptomen van de hersenziekte onderdrukken.
Hoe dementievriendelijk is Nederland?
Hoe dementievriendelijk is uw omgeving? In Nederland is veel aandacht voor dit thema. Maar wat is dementievriendelijk eigenlijk?
‘Dementievriendelijk’ wil zeggen dat de samenleving:
- Geen taboe kent rondom dementie;
- Weet wat dementie inhoudt;
- Ingericht is op dementerenden.
Het uiteindelijke doel is dat mensen met dementie zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. Want dát is wat zij en hun mantelzorgers (steeds meer) willen.
Dementievriendelijke gemeentes
Heel veel gemeentes zijn actief bezig met dementievriendelijkheid. Concrete maatregelen die zij nemen zijn bijvoorbeeld:
- Samenwerking met (zorg)organisaties
- Eigen medewerkers scholen over dementie
- De openbare ruimte inrichten op dementerenden
- Dementerenden vrijwilligerswerk aanbieden
- Bewustwording verspreiden onder lokale ondernemers
Op dementievriendelijk.nl vindt u veel meer informatie over wat gemeenten nu al doen rondom dit thema.
De dementievriendelijke samenleving
Uiteindelijk is het de bedoeling dat we in een ‘dementievriendelijke samenleving’ wonen. Als de gemeenschap genoeg kennis heeft over dementie, kan ‘iedereen’ mensen met dementie en hun mantelzorgers helpen. Zo wordt het voor hen makkelijker met de ziekte te leven. Én kunnen patiënten langer thuis blijven wonen.
Hoe dementievriendelijk is uw leefomgeving nu? U kunt dit testen met een checklist van Stichting Alzheimer Nederland. Deze is in principe gericht op organisaties, maar het is ook goed bruikbaar om zelf inzicht te krijgen in hoe het met de dementievriendelijkheid gesteld is in uw buurt, dorp of stad.
Dementievriendelijke tuin
In Nederland zijn er nu al tal van initiatieven om de omgeving dementievriendelijker te maken. Zo was in Haaren vorig jaar een crowdfundactie om een dementievriendelijke tuin aan te leggen. Een veilige omgeving waar dementerenden wandelingen kunnen maken.
De actie was een succes. De tuin is nu in ontwikkeling.
Dementievriendelijke winkel
Verschillende ondernemers hebben het thema ook opgepakt. Zo zien we hier en daar al dementievriendelijke winkels ontstaan.
Zoals een supermarkt in Kapelle. Daar werd het personeel getraind in hoe om te gaan wanneer er een persoon met dementie in de winkel is. Zo’n klant zien zij niet (meer) als ‘lastig’. Zij weten nu hoe zij hen kunnen helpen.
Dementievriendelijk bouwen en wonen
Ook in de architectuur komt er steeds meer aandacht voor dementievriendelijk ontwerpen, bouwen en inrichten. Dan gaat het meestal vooral om zorginstellingen.
Maar zelf kunt u ook iets doen om het interieur van uw huis dementievriendelijk in te richten. Met relatief kleine ingrepen bereikt u al veel. Bijvoorbeeld:
- Voorkom echo’s; die veroorzaken onrust in het hoofd. Tapijt kan wonderen doen.
- Verwijder onnodige obstakels; zo kunnen dementerende makkelijker en veiliger door huis bewegen.
- Zorg voor passend licht: overdag voldoende daglicht, ’s avonds gedimd licht. Dit helpt het dag-nachtritme.
Dit zijn slechts enkele tips. Op de website van Kenniscentrum Wonen-Zorg vindt u een heuse Toolkit Dementievriendelijk Ontwerpen, boordevol concrete handreikingen.
Dementievriendelijkheid in de particuliere thuiszorg
Steeds meer dementerenden willen thuis blijven wonen. Dit is een landelijke trend, die zich al heel lang voortzet. Dus ook de zorg richt zich daar steeds meer op. Met name natuurlijk de thuiszorg.
De mogelijkheden van de reguliere thuiszorg zijn echter vaak beperkt. In de particuliere thuiszorg is meer mogelijk: bijvoorbeeld 24/7-zorg als dat geboden is.
Particuliere thuiszorg is altijd volledig op maat: het is voortdurend bekijken en evalueren wat u nodig heeft. Met als doel zo lang mogelijk thuis blijven wonen.
Wilt u hierover eens vrijblijvend van gedachten wisselen? Neem dan contact op met onze zorgcoördinator (020 63 66 847). Met onze zorgcoördinator kunt u de mogelijkheden van 24 uurs zorg bespreken – nu en in de toekomst.
Neem contact op:
Is de ziekte van Alzheimer erfelijk?
Alzheimer ‘zit in uw familie’. Althans, zo lijkt het. Misschien heeft of had uw moeder het. Of een broer of zus. Dat baart u zorgen: krijg ik het nu ook? Is de ziekte van Alzheimer erfelijk? Het is wel degelijk zo dat sommige vormen van dementie erfelijk zijn. Maar Alzheimer meestal niet. Volgens Stichting Alzheimer Nederland loopt u slechts een klein verhoogd risico. Wat erfelijkheid betreft heeft u heel weinig te vrezen van dementie.
Kan geheugenverlies beperkt worden door spelletjes en sociale contacten?
Gezellig op zaterdagavond een kaartspel spelen met vrienden of familie? Het lijkt een “simpele” activiteit, maar in de praktijk kan het veel voor je gezondheid betekenen. Uit een langdurig onderzoek van het National Center for Neurological Disorders in Peking (China), blijkt dat kaartspelletjes en sociale contacten invloed hebben op het vertragen van de snelheid van geheugenverlies, waardoor het risico op dementie kan worden verminderd.
Wat is de levensverwachting van een Alzheimer-patiënt?
Een patiënt met de ziekte van Alzheimer heeft een kortere levensverwachting dan mensen zonder Alzheimer. Vanaf het vaststellen van vroege Alzheimer zijn de statistieken als volgt:
- De levensverwachting loopt uiteen van 3 tot 20 jaar
- Gemiddeld is de levensverwachting 8 tot 10 jaar
- Slechts 3 procent is na 14 jaar nog in leven
Deze cijfers zijn continu in beweging. De behandelmethodes staan immers niet stil. Hoe meer men de ziekte weet te vertragen (door nieuwe medicijnen, bijvoorbeeld), hoe hoger de levensverwachting zal worden.
Op dit moment is Alzheimer nog ongeneeslijk. Wie weet verandert dit in de toekomst. Tot die tijd hebben patiënten met Alzheimer-dementie nog een (veel) kortere levensverwachting.
De ziekte van Alzheimer: symptomen per fase
Wat zijn precies de symptomen van Alzheimer? In dit artikel zetten we ze per fase op een rij. Hiervoor gebruiken we het al eerder besproken 7-fasenmodel:
7-fasenmodel ziekte van Alzheimer
Het 7-fasenmodel onderscheidt de volgende fases:
- Fase 1: vroeg stadium – ziekte onmerkbaar
- Fase 2: lichte geheugenproblemen
- Fase 3: ziekte wordt merkbaar
- Fase 4: sterke achteruitgang kortetermijngeheugen
- Fase 5: hulp nodig bij simpele dingen
- Fase 6: karakterverandering en sterk hulpbehoevend
- Fase 7: 24-uurszorg nodig
Per fase/stadium noemen we de mogelijk voorkomende symptomen. Want bij iedereen is het verloop anders. Evenals welke symptomen al dan niet optreden en in welke mate.
Dementie voorkomen of vertragen? Maak gebruik van deze tips!
Dementie is een verzamelnaam voor verschillende hersenziektes, waarbij het verstandelijk vermogen om informatie te verwerken, achteruit gaat. Dat uit zich in geheugenverlies, afasie, apraxie, agnosie, concentratieproblemen en niet meer logisch na kunnen denken. Alzheimer is de meest voorkomende en meest bekende vorm van dementie. Toch zijn er verschillende manieren om dementie te voorkomen of vertragen. Lees het artikel voor meer informatie en tips.
Onderzoek wijst uit dat…
Het is een feit; mensen worden steeds ouder. Door de medische wetenschap weten wij hoe we ons lichaam langer gezond en functioneel kunnen houden. Denk hierbij aan operaties die uitgevoerd kunnen worden of medicatie die onze levensduur kunnen verlengen.
Echter, hoe zit dat met ons brein? Bestaan er ook manieren om die gezond en functioneel te houden?
Aangezien hier maar weinig informatie over beschikbaar was, zijn er de afgelopen 10 jaar veel onderzoeken gedaan naar het voorkomen of vertragen van dementie.
Dementia alzheimer
Eén van de grootste onderzoeken die is uitgevoerd, is het “Active”-onderzoek. Maar liefst 3000 gepensioneerden van 65 jaar en ouder namen deel aan dit onderzoek. Daarbij moesten ze vijf weken lang, 10 keer per week een trainingssessie met diverse oefeningen uitvoeren. Tijdens deze oefeningen stonden logisch redeneren en het snel verwerken van informatie centraal. De resultaten waren verbluffend; de deelnemers bleken tot vijf jaar na de laatste trainingssessie een betere score te behalen op deze domeinen dan leeftijdsgenoten die geen deel uit hadden gemaakt van het onderzoek. Daarnaast had de deelname aan de trainingssessies een positieve invloed gehad op hun dagelijks leven; deelnemers konden beter met geld om blijven gaan en hun huishouden beter beheren.
Ook hebben er onderzoeken met dieren plaatsgevonden om het effect van eenvoudige spellen op het geheugen te testen. Uit deze onderzoeken is gebleken dat dieren extra proteïnes, nieuwe zenuwcellen en meer verbindingen tussen die zenuwcellen aanmaken tijdens het uitvoeren van deze spellen.
Ook het nuttigen van de juiste voeding is van essentieel belang om je brein goed te laten functioneren. Vetzuren, zoals Omega 3, stimuleren de werking van de hersenen. Dit zit bijvoorbeeld in zalm, haring, sardines en makreel (het eten van vette vis draagt dus bij aan gezonde hersenen). Daarnaast zijn vitamines C en E van uiterst belang voor je hersenen. Vitamine C is betrokken bij de productie van neurotransmitters. Die zijn noodzakelijk voor een optimale werking van de hersenen. Vitamine E beschermt de structuren die herinneringen van het kortetermijngeheugen omzetten in het langetermijngeheugen.
Tot slot is gebleken dat rust een belangrijke factor is voor de werking van je brein. Hoe vitaler je bent, des te beter werkt je brein. Om je lichaam en brein de kans te geven om goed te herstellen, moet je voldoende én diep slapen. Je brein herorganiseert tijdens je slaap alle informatie die je geleerd hebt. Als je niet genoeg rust neemt, wordt het moeilijker om je te focussen en informatie te herinneren.
Zeven tips om dementie te voorkomen of vertragen!
Er zijn verschillende, eenvoudige oefeningen die je kunt uitvoeren om je hersenen te trainen. Hierdoor kun je dementie vertragen en in sommige gevallen zelfs voorkomen. Hieronder vind je de zeven tips!
- Breinbrekers
Sudoku´s, kruiswoordpuzzels, cryptogrammen, Zweedse puzzels, enz. Kortom; de boekjes van Denksport kunnen een grote bijdrage leveren aan het trainen van je brein. Ook Scrabble, Rummikub, schaken, kaartspelen en legpuzzels stimuleren de hersenactiviteit en hebben een positieve invloed op de werking van de hersenen. - Lees!
Het lezen van een boek biedt rust en verdieping, waardoor je concentratievermogen ontwikkeld wordt. Lezen is een efficiënte hobby; zes minuten lezen in complete stilte verlaagt lichamelijke stress met 60%. Intellectuele oefeningen helpen om de hersenen goed in vorm te houden. - Eet breinvriendelijk!
Bepaalde voedingssupplementen stimuleren de werking van de hersenen. Denk hierbij aan ongezouten noten, zalm en andere vette vis, volkorenvoeding (brood en pasta) en peulvruchten. Streef ernaar om dagelijks 250 gram groenten en twee porties fruit te eten. Hierdoor zorg je voor een goede communicatie tussen zenuwcellen. Een tekort aan deze voedingsstoffen kan leiden tot cognitieve problemen (vergeetachtigheid en/of een verminderde concentratie). - Douchen met gesloten ogen
Ook douchen met gesloten ogen is een veelgebruikte oefening om je hersenen te trainen. Probeer (zonder te gluren uiteraard) de kraan, shampoo en zeep te vinden. Deze oefening zorgt ervoor dat je je tastzin ontwikkeld; je hersenen zullen harder moeten werken en trainen zichzelf!
- Leer nieuwe dingen
Het leren van nieuwe dingen heeft een positieve invloed op het geheugen. Als je jong bent, leer je voortdurend (op school, tijdens je werk, enz.). Op latere leeftijd hoef je vaak niet meer te leren. Toch is het van belang om te blijven leren. Hierdoor worden je hersen gestimuleerd om ongestructureerde informatie te ordenen en onthouden. Denk hierbij aan het leren van telefoonnummers, topografische kaarten en het aanleren van een nieuwe taal! - Neem voldoende rust
Zoals al eerder beschreven in dit artikel is voldoende rust van cruciaal belang voor de werking van je hersenen. Als je brein in “delta staat” verkeert, krijgt het de gelegenheid om informatie te ordenen en verwerken. Onderzoeken wijzen uit dat je per nacht 7 tot 8 uur slaap nodig hebt om optimaal te kunnen functioneren. - Sociale interactie
Sociale interactie is een zeer belangrijke factor voor de hersenen. Als je een actief sociaal en intellectueel leven leidt, is de kans op stress en een depressie aanzienlijk kleiner. Stress en depressie kunnen leiden tot een afname van het cognitief vermogen. Zorg er dus voor dat je niet geïsoleerd raakt, maar maak contact met anderen!Auteur: Karel de Vries, redactie Zuster Jansen
Neem contact op:
Is vasculaire dementie erfelijk?
Nee. Er is veel onderzoek naar gedaan. Daaruit bleek dat de rol van erfelijkheid zeer klein is bij vasculaire dementie. Hebben vasculaire dementie en erfelijkheid dan helemaal niets met elkaar te maken? Jawel, maar zijdelings. De onderliggende oorzaak van vasculaire dementie kan wél erfelijk bepaald zijn. Met name hart- en vaatziekten. Toch is het héél lastig te bepalen wat precies vasculaire dementie veroorzaakt bij individuele gevallen. De kans dat erfelijkheid een rol speelt, is in ieder geval heel klein.
Wat zijn de eerste symptomen van vasculaire dementie?
Vermoedt u vasculaire dementie, bij uzelf of een ander? U kunt deze vorm herkennen aan de volgende (eerste) symptomen:
- Trager denken, praten en doen
- Concentratieproblemen
- Moeite met multi-tasken
- Onbalans
- Ongevoeligheid (lichamelijk)
- Minder energie
Daarnaast zijn mensen met vasculaire dementie vaak somber/depressief. Dat komt omdat ze zich erg bewust zijn van hun ziekte.
Maar let op alle vormen van dementie lijken erg op elkaar. Zowel in symptomen als verloop. Als u zich zorgen maakt, ga dan altijd naar de huisarts voor advies.
Vasculaire dementie kan niemand alleen aan
Vasculaire dementie – maar eigenlijk íedere vorm van dementie – heeft grote impact. Op de patiënt, en zeker óók op naasten.
Heeft iemand in uw omgeving óf uzelf vasculaire dementie? Dan komt er een moment waarop u de situatie niet meer alleen aankunt. Als patiënt redt u zich niet meer thuis. Of uw taak als mantelzorger wordt te zwaar. Dan is het goed om te weten dat u thuis hulp in kunt schakelen. Oók 24-uurs zorg, als dat nodig is.
Wilt u hierover eens vrijblijvend van gedachten wisselen? Neem dan contact op met onze zorgcoördinator (020 63 66 847). Samen bespreekt u de mogelijkheden – voor nu en in de toekomst.
Neem contact op:
Amazonewoud kent bijna geen dementiepatiënten: hoe kan dat?
Dementie komt steeds vaker voor in onze samenleving. In Nederland komen er ieder uur vijf mensen met dementie bij. Toch blijken niet alle volkeren wereldwijd veel last te hebben van de hersenziekte. In het Amazonewoud, waar inheemse gemeenschappen wonen, komt dementie amper voor. Dit blijkt uit een onderzoek dat werd uitgevoerd onder twee bevolkingsgroepen in het Boliviaanse Amazonewoud: de Tsimane en de Moseten.
Wat is de oorzaak van de ziekte van Alzheimer?
Er is nog maar bitter weinig bekend over de (belangrijkste) oorzaak van Alzheimer. Laat staan dementie in het algemeen. Op dementie.nl staat te lezen dat het ontstaan van Alzheimer te maken zou kunnen hebben met eiwitten. En wel 2 soorten: ‘Beta-amyloïde’ (plaques) en ‘tau-eiwitten’. Maar wat heeft u aan die informatie? Uw onderliggende vraag is hoogstwaarschijnlijk: ‘Wat zijn oorzaken waar ik zélf invloed op heb?’ Want u wilt Alzheimer voorkomen. Nogmaals: harde, bewezen 1-op-1 oorzaken van Alzheimer zijn nog niet gevonden. Maar er is wel aantoonbaar verband tussen uw gezondheid en levensstijl en het ontstaan van (vroege) Alzheimer.
