Depressie is in het kort gezegd een stemmingsstoornis, die gekenmerkt wordt door neerslachtigheid, het verlies van interesse en het verlies van levenslust. Depressie is een ernstige, complexe term die vaak ten onrechte gebruikt wordt voor mensen die in een dip zitten. De aanleidingen voor depressies kunnen verschillend zijn: het kan gaan om het overlijden van een dierbare, het verlies van een baan, het stuk lopen van een relatie, problemen met persoonlijkheid of lichamelijke klachten. In veel gevallen is het een combinatie van factoren.

Kenmerken depressie

De kenmerken van depressie zijn verschillend, net als de oorzaken. Bovendien kan depressie ook ernstige gevolgen hebben. Lichamelijke klachten kunnen bijvoorbeeld leiden tot depressiviteit, maar een depressie kan op zijn beurt ook weer leiden tot lichamelijke klachten.

Wat zijn nu kenmerken van depressie? Een belangrijk kenmerk van depressie is de somberheid. Een depressief persoon ziet situaties vaak somber in, waar anderen dat niet doen. Ook is deze persoon er niet toe te bewegen om dingen positiever te gaan bekijken. De somberheid strekt zich ver uit en zorgt ook voor de nodige gedragsveranderingen.

Depressie bij ouderen

Ouder worden is niet gemakkelijk en komt vaak met de nodige lichamelijke en psychische gebreken. Depressie bij ouderen wordt vaak niet (h)erkend, omdat mensen denken dat het bij de leeftijd hoort en dus niet te vermijden is. Ouderen gedragen zich tijdens een depressie niet extreem somber en juist daarom maakt het ook moeilijk om vast te stellen dat het om een depressie gaat. Het verminderen van sociale contacten en het ‘mat’ reageren kunnen wel kenmerken van depressie zijn.

Depressie bij dementie

Ook mensen die lijden aan dementie kunnen ernstige vormen van depressie ervaren. Zij maken tenslotte iets heftigs mee en dat zorgt voor sterk wisselende emoties, die bovendien van dag tot dag anders geuit kunnen worden door hun ziekte. Hierdoor lijkt het de ene week lijkt of de patiënt depressief is en de andere week weer niet. Om depressie bij dementerenden vast te stellen is er dan ook een uitgebreide lijst van criteria en zal vooral de omgeving een grote rol spelen in het observeren van het gedrag.

Om depressie zo veel mogelijk te weren, is goede zorg en gezelschap belangrijk. Vooral bij ouderen die kampen met een ziekte, waardoor ze bijvoorbeeld bedlegerig zijn of weinig lichaamsfuncties meer over hebben, kan goede, constante zorg een belangrijke factor zijn in het dagelijkse leven van de patiënt. Zorg waar ze op kunnen rekenen. Heeft u of een naaste deze hulp nodig, neem dan contact op. Onze zorgcoördinator bepaalt dan met u welke zorg voor u geschikt is.

Wat is geriatrie? Geriatrie, ook wel klinische geriatrie, is een medisch specialisme dat zich richt op ouderen die te maken hebben met een combinatie van aandoeningen. Dit kan een verzameling zijn van sociale, psychologische en lichamelijke problemen, die samen zorgen voor een complex ziektebeeld. Omdat ouderen kwetsbaar zijn en minder snel herstellen van ziekte, hebben zij een speciale vorm van zorg nodig waarbij de klinisch geriater in principe altijd  samenwerkt met andere disciplines. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een neuroloog, een psychiater of een ergotherapeut. Op deze manier is de situatie van de betreffende oudere het beste in kaart te brengen en kan hij of zij rekenen op volledige verzorging en ondersteuning.

Ziektebeelden geriatrische zorgvrager

Ouderen met behoefte aan geriatrische zorg hebben vaak een combinatie van verschillende aandoeningen. Dit kunnen bijvoorbeeld de volgende zijn:

• mobiliteitsstoornissen (bedlegerigheid);
• dementie;
• vallen;
• delier (acute verwardheid);
• ondervoeding;
• incontinentie;
• depressie;
• psychische stoornissen.

Deze aandoeningen kunnen zich bovendien verschillend uiten per patiënt, waardoor een gedegen onderzoek nog belangrijker wordt. In sommige gevallen wordt de situatie van de oudere ook verslechterd door bijvoorbeeld het ontbreken van goed vangnet in de vorm van een partner, of familieleden in de nabije omgeving.  Dit kan het proces van herstel bemoeilijken en vertragen.

Sociale geriatrie

Sociaal geriaters zijn voornamelijk werkzaam in de eerstelijns gezondheidszorg. Tegenwoordig komen er echter geen sociaal geriaters meer bij, gezien deze sinds eind 2006 zijn gefuseerd met de verpleeghuisartsen. Deze behoefte ontstond uit het feit dat beide werkterreinen steeds meer naar elkaar toegroeiden. Sindsdien worden er alleen nog specialisten ouderengeneeskunde opgeleid.

Gerontologie

Gerontologie staat bekend als de tak van de wetenschap die het ouder worden bestudeert. Dit gebeurt op alle vlakken, maatschappelijk, lichamelijk en geestelijk. In de klinische geriatrie wordt veel gedaan met de gerontologische opvattingen. Vanwege de grotere groep ouderen is de kennis die deze ‘vergrijzingsdeskundigen’ met zich meebrengen waardevol en toe te passen in meerdere branches. Kijk voor meer informatie over gerontologie op de speciale pagina hierover in het ZorgKompas.

Zuster Jansen biedt particuliere thuiszorg, 24-uurs zorg, 12-uurs zorg, 5-uurs zorg in de vorm van blokzorg, nachtzorg en slaapdiensten. De zorg kan op korte termijn worden ingezet.

Wat is schizofrenie nu eigenlijk? Schizofrenie is een ernstige en ingewikkelde psychiatrische ziekte die bij ongeveer één op de honderd Nederlanders voorkomt. Deze ziekte vertoont allerlei verschijnselen, die kunnen variëren van mild tot zeer ernstig waarbij iemand het contact met de realiteit volledig kwijt lijkt te zijn. Schizofrenie kent meerdere oorzaken die vaak met elkaar gecombineerd zijn. In dit artikel vertellen we u meer over de symptomen van schizofrenie, de oorzaken en over hoe deze stoornis over het algemeen behandeld wordt.

Schizofrenie wordt door veel mensen verward met een andere stoornis, namelijk MPS (meervoudige persoonlijkheidsstoornis). Dit komt door de Griekse betekenis van het woord schizofrenie: gespleten geest. Het kan wel zijn dat iemand met schizofrenie stemmen hoort, maar er is dus geen sprake van meerdere persoonlijkheden.

De symptomen van schizofrenie

Er kunnen veel verschillende symptomen zijn bij schizofrenie, die vaak ook nog in allerlei combinaties voorkomen. Dit maakt het moeilijk om schizofrenie vast te stellen. Over het algemeen zijn er vijf groepen waarin verschijnselen kunnen worden ingedeeld. Om iemand schizofreen te kunnen noemen, wordt vaak aangehouden dat deze persoon aan minstens twee van de verschijnselen moet lijden en dat het sociale- of werkleven daardoor beïnvloed wordt. Soms is één van de symptomen echter al genoeg, wanneer men bijvoorbeeld bizarre waanideeën heeft of stemmen hoort. Wel wordt gekeken naar hoe lang de symptomen aanwezig zijn. Voor de diagnose schizofrenie moeten de symptomen gedurende zes maanden lang ononderbroken aanwezig zijn.

De vijf groepen met verschijnselen zijn:

• Waanbeelden
• Hallucinaties
• Zogenoemde negatieve symptomen (gebrek aan energie/motivatie, vlak gevoelsleven)
• Onsamenhangend gedrag
• Chaotisch gedrag en vreemde lichaamsbewegingen. Dit laatste wordt ook wel katatoon gedrag genoemd.

Voor schizofrenen zelf kan het moeilijk zijn om te accepteren of te herkennen dat ze eraan lijden. Dit zorgt er soms voor dat ze een behandeling weigeren omdat ze het niet nodig vinden.

Iemand die lijdt aan schizofrenie kan ook te maken krijgen met een psychose. In zo’n psychose kunnen meerdere van de verschijnselen zich tegelijk openbaren en raakt die persoon het contact met de werkelijkheid (tijdelijk) gedeeltelijk of volledig kwijt.

Hoe ontstaat schizofrenie?

Een precieze oorzaak voor schizofrenie is nog niet gevonden, maar er wordt wel gezegd dat zowel omgevingsfactoren als erfelijke aanleg een rol kunnen spelen. Het wil echter niet zeggen dat iemand met erfelijke aanleg ook daadwerkelijk schizofrenie krijgt. Hoe meer de persoon in kwestie blootgesteld wordt aan drugs, stress of andere ‘riskante’ omgevingsfactoren, hoe groter de kans is dat de genetische aanleg voor schizofrenie bij deze persoon naar boven zal komen.

Behandeling

Nadat de diagnose schizofrenie gesteld is, gaat een psychiater aan de slag met een behandelplan. Dit kan in samenwerking zijn met andere artsen en specialisten. Afhankelijk van de ernst van de schizofrenie en de bijkomende problemen (moeite met aanpassen op school/werk of in het sociale leven, depressie, angst etc.) wordt een behandeling ingezet. Deze kan bijvoorbeeld bestaan uit medicijnen om psychoses of depressieve gevoelens tegen te gaan, en therapie om inzicht te krijgen in het gedrag en de manier van denken. Ook familie wordt doorgaans betrokken bij de verschillende vormen van therapie. Voor hen kan het tenslotte ook lastig zijn om met schizofrenie om te gaan.

Behandeling van schizofrenie kan thuis plaatsvinden, maar soms kan ook een opname in een psychiatrisch ziekenhuis verstandig zijn. Een opname is vooral wenselijk wanneer de patiënt in de gaten gehouden moet worden, wanneer hij/zij onrustig of angstig is of wanneer hij/zij een gevaar is voor zichzelf of de omgeving.

Leven met deze psychiatrische stoornis

Schizofrenie is helaas geen stoornis waar men met een pilletje of een operatie vanaf geholpen kan worden. Er is langdurig en veel therapie nodig, ook om de situatie te accepteren zoals deze is en verbetering te kunnen zien. Bovendien gaat de stoornis bij de één wel over en bij de ander niet. Schizofrenie betekent vaak een achteruitgang in het functioneren, zowel op het werk als in het sociale leven. Een minderheid van de patiënten heeft dan ook een betaalde baan. Toch kunnen er ook periodes zijn waarin men volledig psychosevrij is en weinig of geen verschijnselen vertonen.

Leven met schizofrenie houdt vaak ook in dat de ‘gewone’ dingen zoals studies, werk en relaties, minder vanzelfsprekend worden en meer moeite kosten. Het accepteren van de kwetsbaarheid en de veranderde situatie kost tijd en ook voor de directe familieleden kan dit lastig zijn.

De geestelijke gezondheidszorg in Nederland is zeer divers. Verschillende aandoeningen van psychische aard worden behandeld. De zorg kan voor lange of korte periode zijn en ook de psychische aandoeningen die worden behandeld zijn zeer divers. Dit kunnen bijvoorbeeld schizofrenie, autisme of een drankverslaving zijn.

Taken van GGZ Nederland

De GGZ heeft vier hoofdtaken wat betreft de geestelijke gezondheid van Nederland. Ten eerste probeert de GGZ psychische aandoeningen te voorkomen en daarnaast behandelt en geneest GGZ Nederland psychische aandoeningen. Ook wil de GGZ mensen met een langdurige of chronische psychische ziekte begeleiden in het deelnemen aan de samenleving. Tot slot biedt de GGZ hulp aan mensen die verward of verslaafd zijn en zelf geen hulp kunnen of willen zoeken. De geestelijke gezondheidszorg kent verschillende zwaartes, van lichte eerstelijnshulp tot gespecialiseerde zorg, crisisopvang en zorg bij comlexe aandoeningen.

GGZ instellingen

Door heel Nederland zijn er GGZ instellingen waar psychische hulp wordt geboden. Een GGZ instelling biedt behandelingen, zorg en begeleiding. Omdat er veel verschillende psychische aandoeningen zijn, zijn er ook verschillende soorten GGZ instellingen. Tegenwoordig zijn echter al veel instellingen gefuseerd, waardoor er in één geïntegreerde GGZ instelling verschillende vormen van psychische zorg worden aangeboden, waaronder preventie, eerstelijnshulp, klinische zorg en langdurig verblijf. Vind ook een GGZ instelling bij u in de buurt. Daarnaast kunnen patiënten ook worden geholpen door vrijgevestigde psychiaters en psychotherapeuten. Zij zijn niet aangesloten bij GGZ Nederland, meer informatie hierover kunt u vinden op de website van de Nederlandse Vereniging van Vrijgevestigde Psychologen & Psychotherapeuten (NVVP).

Psychische zorg thuis

Bij verschillende psychische aandoeningen is het ook mogelijk om thuiszorg te ontvangen. Daardoor kan de patiënt langer thuis blijven, wat vaak een positieve invloed heeft op de gesteldheid van de patiënt. Met de juiste zorg wordt de zelfstandigheid dan bovendien bevorderd. Bij de ziekte van Alzheimer, andere vormen van dementie of somatische stoornissen kan thuiszorg de juiste oplossing zijn. Zuster Jansen biedt hoogwaardige zorg thuis met aansluitende psychische zorg.

Wat is een psychose? Een psychose is een psychiatrische aandoening, waarbij iemand het contact met de realiteit kwijt is. Denk hierbij aan het ervaren van hallucinaties of het hebben van waanideeën. Ook stemmen horen en het gevoel hebben dat men achtervolgd wordt kunnen bij een psychose horen. Volgens vereniging Ypsilon worden psychoses regelmatig verward met schizofrenie of met elkaar gelinkt zonder dat dit nodig is. U hoeft niet te lijden aan schizofrenie om een psychose te hebben. Psychoses kunnen ook eenmalig voorkomen, of het gevolg zijn van een ander ziektebeeld. Wel is het zo dat mensen die een psychose hebben gehad, meer kans hebben om dit nogmaals mee te maken dan mensen die het nog nooit hebben ervaren. Psychoses zijn overigens ook niet altijd ernstig of reden om ongerust te zijn. Het wordt pas ernstig als de psychoses het dagelijks leven gaan beheersen en mensen duidelijk belemmeren in hun keuzes en acties.

Wat gebeurt er tijdens een psychose?

Wanneer tijdens een psychose waanbeelden of hallucinaties optreden, ziet, ruikt en hoort men dus van alles wat er in werkelijkheid niet is. Dit kan gedrag veroorzaken dat anderen als ‘vreemd’ zouden bestempelen. Hoewel het voor de directe omgeving spannend en zelfs eng kan zijn als iemand een psychose heeft, is degene die er daadwerkelijk aan lijdt vaak ook degene die er het meest last van heeft. Een van de andere symptomen van psychose is dat degene die ze heeft, niet beseft dat hij/zij ziek is. Dit maakt het bijvoorbeeld ook moeilijk om iemand te overtuigen om medicatie te gaan (of blijven) slikken.

Wat veroorzaakt een psychose?

Er zijn diverse psychotische stoornissen waarbij psychoses kunnen optreden, maar het is ook wel eens onduidelijk waar een psychose vandaan komt. In principe is iedereen er ook vatbaar voor, wanneer men zich in een bepaalde situatie bevindt. Er worden nog steeds veel onderzoeken gedaan naar de oorzaak van psychoses, waardoor steeds meer duidelijk wordt. Van omgevingsfactoren zoals drugsgebruik, koorts, vergiftiging of stress is bijvoorbeeld bekend dat deze psychoses kunnen veroorzaken bij mensen die daar kwetsbaar voor zijn.

• De psychotische stoornissen die psychoses tot gevolg kunnen hebben, zijn onder andere:
• Manische stoornis, waarbij iemand manisch depressief is.
• Kraambedpsychose, die tot zes maanden na de bevalling kan optreden.
• Stoornis als gevolg van middelengebruik: drugs, alcohol of geneesmiddelen.
• Psychotische stoornis die veroorzaakt wordt door lichamelijke problemen (zoals een ziekte).

Er zijn nog vele andere stoornissen die de psychoses veroorzaken, zoals de eerder genoemde schizofrenie en stoornissen die daarop lijken. Ook ontbreken er in een aantal gevallen gegevens die nodig zijn om te bepalen om welke stoornis het gaat, of zijn er tegenstrijdige symptomen. Op zo’n moment is het lastig te bepalen aan welke stoornis iemand precies lijdt.

Hoe ziet de behandeling eruit?

Om goed te kunnen bepalen welke behandeling ingezet moet worden, moet eerst goed worden uitgezocht om welke soort psychose het gaat en wat daarvan de oorzaak is. Tijdens onderzoeken en gesprekken met en psychiater wordt bepaald of de psychose lichamelijke oorzaken heeft, of dat er bijvoorbeeld sprake is van een psychische stoornis. Een behandeling voor psychoses kan jaren duren wanneer de symptomen ingewikkeld zijn, en de diagnose kan daarbij ook steeds worden bijgesteld.

Behandeling kan bestaan uit medicijnen, om bijvoorbeeld psychoses, depressie of slaaptekort tegen te gaan. Ook wordt er veel gebruikgemaakt van therapie, en begeleiding op de werkvloer of in het gezin. Omgaan met (iemand die lijdt aan) psychoses kan ook voor de omgeving heel moeilijk zijn en daarom zijn directe familieleden en partners vaak ook gebaat bij hulp. Praten over de psychotische problemen haalt het probleem niet weg, ook niet voor degene die eraan lijdt, maar het creëert wel inzicht. Bovendien helpt cognitieve gedragstherapie mensen ook om meer controle te krijgen over de verschijnselen en de gevolgen die ze hebben.

Wanneer de situatie echter heel ernstig is en de persoon met psychoses bijvoorbeeld een gevaar voor zichzelf of anderen wordt, kan ook opname overwogen worden. Meer informatie over de mogelijke behandeling vindt u onder andere op de website van Ypsilon.

Wat is manisch depressief? Bij een manische depressie gaat het om een depressie die gepaard gaat met sterk schommelende stemmingen. Een manische depressie (ook wel bipolaire stoornis genoemd) bestaat uit diverse perioden, zoals de depressieve periode en de manische periode. Bij de eerste gaat het om een depressieve stemming, waarbij men bijvoorbeeld somber is zonder concrete aanleiding. Bij de manische periode kan men juist heel uitgelaten reageren, in tegenstelling tot het neergeslagen gedrag dat vertoond wordt in de depressieve periode. Bij iemand die manisch depressief is, is er sprake van een heftige schommeling tussen deze twee periodes. Hier heeft de persoon zelf geen invloed op.

Controle kwijt over eigen stemming

Bij iemand die manisch depressief is, heeft de stemming een eigen wil. De persoon in kwestie heeft geen controle over deze stemming. Dit is het belangrijkste kenmerk van een manische depressie en tevens ook direct het verschil met iemand zonder de stoornis. Iedereen voelt zich wel eens down of somber, iedereen heeft wel eens last van stemmingswisselingen. Maar bij een manische depressie is er vaak geen duidelijke aanleiding te benoemen. Er is geen sprake van een normale reactie op fijne of nare omstandigheden. De stemming van iemand die manisch depressief is leidt als het ware een eigen leven.

Manisch depressief symptomen

De kenmerken die optreden bij een manische depressie zijn te onderscheiden in de eerder genoemde manische en de depressieve symptomen. Symptomen die vertoond worden in de manische periode zijn: overdreven vrolijk gedrag vertonen, veel doen, het gevoel hebben dat u niet te stoppen bent, niet kunnen stilzitten, etc. Bij de depressieve periode zien we juist de tegenovergestelde kenmerken: een extreem somber gevoel hebben, nergens zin in hebben, lusteloos zijn, moe en uitgeput zijn, geen gevoel van eigenwaarde hebben etc.

Oorzaken manische depressie

Een manische depressie ontstaat door een verstoring van de balans van verschillende stoffen die worden aangemaakt in de hersenen. Deze verstoring heeft vaak niet één bepaalde aanleiding of oorzaak. Wel zijn er bepaalde risicofactoren te benoemen, zoals levensgebeurtenissen (bijvoorbeeld een traumatische ervaring die is opgedaan in het verleden), sociale factoren (denk aan het hebben van een relatie of juist niet) en individuele kwetsbaarheid. Daarnaast is het oplopen van een manische depressie erfelijk. De kans om een manische depressie te ontwikkelen neemt toe wanneer ouders of andere familieleden hier ook mee te maken hebben.

Een manische depressie behandelen

Om een manische depressie te behandelen heeft u professionele hulp nodig. U kunt hierbij in eerste instantie denken aan uw huisarts. Deze kan u bepaalde medicijnen voorschrijven die van invloed zijn op een manische depressie. Daarnaast kunt u ook kiezen voor een behandeling via psychotherapie.

Omgaan met iemand die manisch depressief is

Misschien bent u zelf niet degene met een manische depressie maar kent u wel iemand uit uw directe omgeving die hiermee te maken heeft. U zult dan zelf ervaren dat een manische depressie ook van invloed is op de personen uit de directe omgeving.  Steun vanuit de omgeving kan voor iemand met een manische depressie een grote rol spelen. Toch moeten hierin goed grenzen worden aangegeven en limieten worden gesteld. Een depressie oplossen kunt u niet alleen.

Intensieve thuiszorg houdt eigenlijk in: ‘extra’ zorg. Dit is extra begeleiding en ondersteuning als aanvulling op de reguliere thuiszorg die iemand krijgt. Intensieve thuiszorg is er in principe in twee vormen, de ‘standaard’ intensieve thuiszorg maar ook de psychiatrische intensieve thuiszorg.

Psychiatrische intensieve thuiszorg

Psychiatrische intensieve thuiszorg, ook wel bekend als psychiatrisch intensieve thuiszorg of PIT, is een vorm van thuiszorg voor volwassenen die te maken hebben met ernstige psychiatrische aandoeningen. Deze intensieve thuiszorg zorgt ervoor dat cliënten de zorg krijgen die zij nodig hebben maar dan in hun eigen omgeving. Deze zorg bestaat dan uit psychiatrische zorg, behandeling en begeleiding. Het is niet bij alle volwassenen met deze aandoeningen zo dat zij in aanmerking komen voor deze thuiszorg.

Zuster Jansen en intensieve thuiszorg

Het zorgteam van Zuster Jansen is gespecialiseerd in intensieve thuiszorg. Een groot deel van het zorgaanbod bestaat namelijk uit zorg en verpleging op de lange termijn, variërend van slaap- en waakdiensten tot 12-uurs zorg of 24-uurs zorg. Dit kan voor kortere of langere tijd. Hierbij verzorgen we de cliënt tot in detail en nemen we de mantelzorger veel uit handen. Ook zorgen we ervoor dat u te maken krijgt met een vast team van zorgverleners. Dit is voor zowel de cliënt als de mantelzorger prettig omdat deze dan steeds met dezelfde mensen communiceren en samenwerken.

Deze intensieve thuiszorg van Zuster Jansen kan uitermate geschikt zijn om opname in het ziekenhuis of verpleeghuis, voor u of uw naaste, te voorkomen. De cliënt kan op deze manier zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Intensieve thuiszorg kan in verschillende stadia van ziekte of herstel plaatsvinden. Zo kan  ons team ingeschakeld worden bij herstel na een operatie, maar ook wanneer de cliënt langdurig ziek is of wanneer er verzorging nodig is in de terminale fase.

Zit u of uw naaste in een soortgelijke situatie en wilt u graag weten voor welke vorm van zorg u in aanmerking komt? Wanneer u contact opneemt met Zuster Jansen vertellen wij u niet alleen meer over ons zorgaanbod, ook kunnen wij u uitleggen wat dit financieel voor u betekent en lichten wij uw verzekeringsopties toe.

Bij ernstige psychische problemen, zoals angststoornissen, depressiviteit, persoonlijkheidsstoornissen, schizofrenie, psychotische stoornissen, alcohol- en drugsverslaving en dementie, krijgt een patiënt specialistische geestelijke gezondheidszorg (specialistische GGZ). Deze zorg wordt verleend door psychiaters, psychoterapeuten en GGZ-instelingen.

Wanneer specialistische GGZ?

De huisarts, bedrijfsarts of specialist geeft een verwijzing voor patiënten die specialistische geestelijke gezondheidszorg nodig hebben. Dit is voor patiënten met een complexe psychische aandoening. Met deze verwijzing kunnen patiënten terecht bij tweedelijns zorgverleners, zoals een psychiater, psychotherapeut of GGZ-instelling waar ook specialistische geestelijke gezondheidszorg wordt verleend. In 2007 ontvingen ruim 840.000 mensen specialistische GGZ. Vaak is dit in de vorm van ambulante zorg: de patiënt blijft thuis wonen en krijgt daarnaast behandelingen bij de zorgverlener. Is dit niet mogelijk, dan kan de specialistische zorg ook residentieel zijn.  Dan woont de patiënt (soms tijdelijk) in een beschermde woonomgeving of krijgt de patiënt klinische behandelingen.

Vergoeding voor specialistische GGZ

Specialistische geestelijke gezondheidszorg wordt vergoed vanuit de basisverzekering. Wel wordt er aanspraak gedaan op het eigen risico. Er geldt geen eigen bijdrage voor specialistische GGZ, met en zonder opname. Voor zorg met opname wordt vergoed voor de eerste 31 dagen van het verblijf in een psychiatrisch ziekenhuis. Is er sprake van opname in een ziekenhuis op de psychiatrische afdeling, dan wordt dit maximaal 365 dagen vergoed. Ook geneesmiddelen en andere hulpmiddelen worden vanuit de basisverzekering vergoed tijdens opname

Uitzonderingen bij vergoeding

In drie gevallen worden de zorgkosten echter niet vergoed. Dit is namelijk in het geval van de behandeling van aanpassingsstoornissen, behandeling bij werk- of relatieproblemen of als de patiënt zonder tijdige afmelding niet op de afspraak met de psychiater of andere hulpverlener verschijnt. De patiënt betaalt dan deze afspraak zelf.

Meer informatie GGZ

Meer informatie over specialistische geestelijke gezondheidszorg en de vergoeding van deze zorg vindt u op de website van GGZ Nederland. Lees ook meer over geestelijke gezondheidszorg (GGZ) in het algemeen in het ZorgKompas van Zuster Jansen. Wij helpen u graag verder.

GGZ is de afkorting voor geestelijke gezondheidszorg. Hierbij gaat het om mentale gezondheidszorg in plaats van lichamelijke zorg. Het komt echter vaak voor dat geestelijke gezondheidszorg wordt verleend in combinatie met lichamelijke gezondheidszorg, omdat lichamelijke en psychische problemen in veel situaties samengaan. Maar wat is nou precies geestelijke gezondheid en wat is hierbij de rol van de GGZ in Nederland?

Geestelijke gezondheid

Geestelijke gezondheid is een voorwaarde voor kwaliteit van leven. De geestelijke gezondheid kan echter belemmerd worden door diverse oorzaken. Dit kunnen bepaalde situaties zijn waarin een trauma opgelopen wordt, maar de geestelijke gezondheid kan ook belemmerd worden door een stoornis in de hersenen, bijvoorbeeld doordat een bepaalde stof niet wordt aangemaakt. De geestelijke gezondheidszorg zet zich in om mensen met psychische problemen te helpen en zo de kwaliteit van het leven te bevorderen.

Psychische problemen

Naast lichamelijke problemen als pijn en benauwdheid zijn er ook psychische problemen. Hierbij kan het gaan om aangeboren aandoeningen of stoornissen, maar ook om psychische problemen die in de jeugd zijn ontstaan of zelfs op oudere leeftijd. Psychische problemen komen dan ook voor bij jong en oud, afhankelijk van de oorzaak. Voorbeelden van psychische stoornissen en problemen zijn: angststoornissen, trauma’s, autisme, depressie, stress, faalangst, gedragsstoornissen en verslavingen. Op Psychischegezondheid.nl vindt u veel soorten psychische problemen van A tot Z.

Psychische problemen worden vaak herkend tijdens het observeren van gedrag. Wanneer u symptomen herkent van psychische problemen, bij uzelf of bij iemand uit uw directe omgeving, kunt u op zoek gaan naar hulp in de geestelijke gezondheidszorg.

Geestelijke gezondheidszorg

GGZ wordt opgesplitst in diverse functies. Zo wordt er onderscheid gemaakt tussen preventie, behandeling, begeleiding, verpleging en verzorging, bescherming.

Een belangrijk onderdeel van geestelijke gezondheidszorg is nazorg. Als het traject is afgerond moet er namelijk alles aan worden gedaan om een terugval te voorkomen. Terugval in psychische problemen komt in Nederland nog te vaak voor, vandaar dat er steeds meer nadruk komt te liggen op nazorg.

GGZ Nederland helpt

Te maken hebben of krijgen met psychische problemen is niet raar en is ook niet iets om u voor te schamen. Uit onderzoek blijkt dat ruim 4 op de 10 Nederlanders in hun leven te maken krijgen met psychische problemen (Rijksoverheid).

Er zijn dan ook voldoende organisaties waar u terecht kunt met psychische problemen. Om deze organisaties te begeleiden is GGZ Nederland opgezet als brancheorganisatie voor instellingen in de geestelijke gezondheidszorg.

GGZ Nederland pleit voor goede en toegankelijke geestelijke gezondheidszorg. Als brancheorganisatie zet GGZ Nederland zich in voor alle instellingen die GGZ bieden. Ze streven naar een goede samenwerking binnen de branche en naar het maken van duidelijke afspraken met bijvoorbeeld de overheid en zorginstellingen.

GGZ en verslavingszorg

De GGZ is er ook voor instellingen in de verslavingszorg. Een verslaving gaat in de meeste gevallen namelijk samen met (ernstig) psychische problemen als isolatie en depressie. Een groot deel van de psychische problemen die voorkomen in Nederland, ontstaan door verslavingen. Om deze reden bekommert GGZ Nederland zich ook om instellingen in de verslavingszorg.

Psychiatrie is de naam voor het medisch specialisme dat zich bezighoudt met diagnosticeren en behandelen van  psychische stoornissen en aandoeningen. Specialisten op dit gebied worden psychiaters genoemd. Psychiatrie is grofweg onder te verdelen in drie categorieën: kinder- en jeugdpsychiatrie, volwassenenpsychiatrie en ouderenpsychiatrie. De psychatrie omvat veel verschillende stoornissen. Hieronder een aantal voorbeelden:

• Verslavingen (drugs, alcohol, gokverslaving)

• Eetstoornissen

• ADHD

• Slaapstoornissen

• Dementie

• Persoonlijkheidsstoornissen

• Autisme

• Burn-out

• Schizofrenie

Dit is slechts een greep uit de grote hoeveelheid aandoeningen waarvoor men psychiatrische zorg nodig kan hebben. Een aantal van de stoornissen wordt al op vroege leeftijd vastgesteld (autisme en ADHD zijn in veel gevallen op vroege leeftijd al te herkennen), soms kan het ook jaren duren voordat de stoornis een rol gaat spelen. Hier zijn de burn-out en de verschillende verslavingen weer een goed voorbeeld van.

Psychiatrische diagnose

Sommige psychiatrische stoornissen zijn lastig te diagnosticeren. Ook de leeftijden waarop men de diagnoses stelt kunnen sterk van elkaar verschillen. Daarom kan het soms een tijd duren voordat definitief is vastgesteld om welke stoornis het gaat. Ook de behandelingen van psychiatrische stoornissen zijn heel divers. De meeste behandelingen bestaan bijvoorbeeld uit een combinatie van therapieën (gesprekstherapieën, non-verbale therapieën) en geneesmiddelen zoals anti-depressiva of anti-psychotica. Hoe veel medicijnen iemand krijgt en welke hangt uiteraard ook af van de ernst van de stoornis. Een psychiatrische diagnose stellen kan erg lastig zijn, omdat de stoornissen zich bij iedere persoon in meer of mindere mate kunnen uiten.

Zorg van Zuster Jansen

Bij verschillende pyschiatrische aandoeningen kan het nodig zijn dat die persoon, naast de psychiatrische zorg die hij/zij al ontvangt, ook thuis zorg en/of ondersteuning krijgt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan dementie, waarbij mensen vaak moeite krijgen met dagelijkse handelingen. Zuster Jansen kan u of uw naaste in dit soort gevallen bijstaan. Wij bieden bijvoorbeeld nachtzorg, 12-uurs zorg of 24-uurs zorg. Afhankelijk van uw situatie kunnen wij samen met u een plan samenstellen om u de zorg te geven die u nodig heeft. Bekijk online het zorgaanbod van Zuster Jansen of neem direct contact op met de zorgcoördinator.

Geriatrische aandoeningen zijn de ziektes en kwalen die gepaard gaan met het ouder worden. De naam geriatrie is dan ook afgeleid van het Griekse woord ‘geron’, dat oudere betekent. De aandoeningen zijn vaak een verzameling van sociale, psychologische en lichamelijke problemen. Omdat veel van deze kwalen vaak tegelijkertijd plaatsvinden, zorgen ze voor een complex ziektebeeld. Daarnaast herstellen ouderen moeilijker van dit soort aandoeningen. De speciale zorg die ze nodig hebben vereist dan ook een nauwe samenwerking tussen neurologen, psychiaters en andere therapeuten en artsen. Zo wordt de situatie van de desbetreffende persoon het beste in kaart gebracht.

Ziektebeelden en geriatrische revalidatie

Ouderen met behoefte aan zorg hebben vaak meer dan één aandoening, bovendien uiten deze kwalen zich per persoon ook verschillend. Hierdoor is een gedegen onderzoek sterk van belang, om ook het proces van geriatrische revalidatie goed en tijdig op gang te brengen.

Hieronder een overzicht van de mogelijke geriatrische aandoeningen:

• vallen
• acute verwardheid (delier)
• dementie
• mobiliteitsstoornissen (bedlegerigheid)
• ondervoeding
• incontinentie
• psychische stoornissen
• depressie

In een aantal gevallen kan de geriatrische revalidatie bestaan uit geriatrische fysiotherapie maar in andere gevallen zijn ook behandelingen van andere artsen of medicijnen nodig.

Zuster Jansen en geriatrische zorg

Door veel van deze aandoeningen, en natuurlijk helemaal als het om een combinatie van deze kwalen gaat, kan het zijn dat de behoefte aan zorg vergroot wordt omdat de dagelijkse handelingen steeds meer moeite gaan kosten. In deze situaties kan Zuster Jansen ondersteuning bieden. Zo bieden wij verschillende soorten zorg om u of uw naaste bij te staan. Op deze manier is het mogelijk om langer thuis te blijven wonen, of zelfs het vooruitzicht van bijvoorbeeld een verzorgingshuis aan de kant te schuiven. Daarom is het verstandig contact met ons op te nemen, zodat wij aan de hand van uw situatie kunnen bekijken welke vorm van zorg u nodig heeft. Dit kan variëren van bijvoorbeeld nacht- of waakzorg tot 24 uurszorg. Contact opnemen met ons is geheel vrijblijvend maar wij denken uiteraard graag met u mee. Voor meer informatie over geriatrische aandoeningen kunt u terecht op onze Zorgkompas pagina’s over geriatrie, psychogeriatrie en gerontologie.