Participatie houdt eigenlijk in: de deelname aan de maatschappij. Dit kan op verschillende manieren. U kunt deelnemen aan de maatschappij door (vrijwillige) arbeid te verrichten, u in te zetten in de politiek, maar ook door musea te bezoeken of naar een restaurant te gaan. Ook uw omgang met familieleden, buren, kennissen en vrienden maakt deel uit van deelname aan de maatschappij. Participatie voor ouderen is echter niet voor iedereen even vanzelfsprekend. Zeker wanneer mensen veel hebben meegemaakt, of wanneer het moeilijk is om met het ouder worden om te gaan, kan het gebeuren dat iemand zich meer terugtrekt uit de sociale kringen. Sommige ouderen kunnen lichamelijk prima functioneren, maar weten hun verlangens om bezig te blijven niet in de praktijk te brengen. Soms is dat omdat ze niet weten wat er in hun buurt allemaal mogelijk is, of vinden ze het lastig om een activiteit te kiezen.
Kijken naar de mogelijkheden
Vroeger was het zo dat ouder worden geassocieerd werd met het terugtrekken uit de maatschappij. De kring familie en vrienden werd steeds kleiner en er werd niets meer verwacht van de oudere in kwestie. Tegenwoordig is het streven om de ouderen juist zoveel mogelijk opties te bieden. Ook als er sprake is van (lichamelijke of verstandelijke) beperkingen, wordt er steeds meer gekeken naar wat iemand wél kan in plaats van wat er niet meer mogelijk is. Bent u met pensioen maar ziet u het nog lang niet zitten om uw dagen thuis door te brengen? Dan kunt u bijvoorbeeld vrijwilligerswerk gaan doen of betrokken raken bij de lokale politiek. Veel mensen scheppen voldoening uit bezigheden waarmee ze ook anderen helpen. Ook een dierenasiel, vluchtelingencentrum of daklozenopvang heeft dikwijls behoefte aan wat extra ondersteuning. Als u lichamelijk geen bergen kunt verzetten, kunt u ook gezelschap bieden aan anderen die dat nodig hebben.
Voorkom sociaal isolement
Met de vergrijzing die volop in ontwikkeling is, is het doel van het overheidsbeleid om ouderen zoveel en zo lang mogelijk deel te laten nemen aan de maatschappij. Participatie voor ouderen moet prioriteit blijven, zeker omdat de pensioenleeftijd stijgt en men in steeds betere gezondheid ouder wordt. Wanneer iemand voor zijn of haar gevoel geen nuttige rol meer kan spelen in de samenleving, kunnen sociaal isolement en eenzaamheid hier de gevolgen van zijn.
In de Leefwijzer van Zuster Jansen leest u meer over ouderen, preventie, ouderengeneeskunde en aanverwante onderwerpen.